Soru 66 : Bu genel kavramların (kategorilerin), ne gibi özellikleri vardır?
|
Anlayışgücünün bu formları deney - öncesidirler; yani insan - zihninin kendisinde bulunmaktadırlar; bundan ötürü herkes için geçerlidirler ve zorunluk taşırlar. Ama bunlar sadece duyularımızın verilerine, algılarımıza uygulanabilirler, öyleyse, biz, ancak duyularla verilmiş ve anlayışgücünün işlemiş olduğu şeyleri bilebiliriz. Kategoriler tümel oldukları yani bütün insan öznelerinde bulundukları için, sağladıkları bilgi kesin ve zorunludur. Anlayışgücü, duyumlara boyun eğmemekte, ama onları, belli bir biçime sokmakta; zorunlu ve herkes için geçerli bilgiler haline getirebilmektedir. Kant, böylece, genel olarak tabiat bilimlerinin ve özellikle fizik biliminin sağlam bir temel üzerine oturtulmasına çalışmaktadır. Meselâ kendisini çok etkilemiş olan Hume gibi, nedenselliği sadece bir «inanç» olarak görmemektedir. Kant'ın bilgi teorisi, bir bakıma, tabiat bilimlerinin sağlamlığını ve kesinliğini temellendirmek amacıyla Hume'a vermeye çalıştığı bir cevap olarak görülebilir. Bu açıdan, anlayışgücü ve onun deney - öncesi zorunlu kavramları. Kant felsefesinde büyük önem taşır.