KISA FELSEFE METİNLERİ

Erdemli Geçinme

- FRANÇOİS MAURİAC

Madam Brigitte hiçbir şey duymak istemiyordu. Kırgındı ve gördüğü hakareti bağışlıyordu. Bu, yaptığı bir hatayı veya bir haksızlığı ona bildirmek zorunda olduklarını zanneden kişilere karşı her zaman uyguladığı bir tepkiydi: bunu kabul etmek ve göğsünü yumruklamak yerine, sol yanağını uzatıyor, bu şekilde yanlış tanınmayı ve suçlanmayı protesto ediyor ve tamamen üstünü örttüğü ve onun üzerinde çalışmaya hiç ara vermediği mükemmellik ve saygınlıkla sıkıştırılmış bu kumaşa bir ilmik daha ekliyordu. İnsanları öfkelendirme ve onları, Madam Brigitte'in kendi öz bilinci ve Tanrı karşısında yeniden ona avantaj sağlayan, kötü sözler söylemeye itme etkisi olan davranış.

Buna rağmen bu akşam, tüm sınırlannı aştığı ve aşmak zorunda kaldığı öfkeye kendini bırakmıştı, çünkü ertesi gün, kahvaltıda, benim yanımda, efendimden özür dilemeye tenezzül etmişti.

—Ama evet, iğrençtim diye bir alçakgönüllülük sarhoşluğu içinde sözlerini yineliyordu. Bunu Louis'nin önünde ilan etmek istiyorum: bir ruhun hataya düştüğüne ve kendi kaybına doğru gittiğine inandığım zaman kendimi tutamıyorum.... Ama çabanın aşırılığı bu kadar şiddeti affettirmeye yetmemişti. İnsanın doğasını eğitmesi hiçbir zaman bitmezdi ve görünür bir tah¬minle, alçakgönüllüce benim ateşli bir yapım var, diye etkiliyordu. Dostum beni affetmelisiniz.

—Hayır, Madam Brigitte, diye karşı çıkıyordu M. Puybaraud. Karşımda küçülmenize dayanamam, buna layık değilim!
Ama Madam Brigitte hiçbir şeyi duymak istemiyor ve davranışının sağladığı yararı korumak istiyordu: masraflar yapılmıştı ve kurbanını silahlarını ona teslim etmeye zorlayan ve kurbanının gözlerinde onu büyüten (mükemmellik kumaşına bir ilmik daha) bir alçalmanın en ucuna kadar gitmenin hiçbir sakıncası yoktu.

—Diğer taraftan Octavie ve sizin karşınızdaki davranışımla en ufak bir kin taşıyıp taşımadığımı değerlendireceksiniz.Bilinçli olarak size söylemek zorunda olduğuma inandığım şeyi söyledim. Şimdi, bitti, ikinizi de Tann'ya emanet ediyorum ve tuzaklarla ve korkarım yıkımlarla dolu yeni yaşamınızda benden daha güvenilir bir dostunuz olmayacaktır.

M. Puybaraud onun ellerini tuttu ve sevgiyle dudaklarına yaklaştırdı: Madam Brigitte olmadan ne olacaklardı? Octavie'nin okulda, kendisinin komitedeki durumu ona bağlıydı: söyleyeceği tek söz yeterliydi.... Birdenbire üzerinde hiçbir ifade kalmayan velinimetinin yüzünü dikkatle izliyordu. Brigitte Pan'ın sözleri belirsizleşti. Bizi hiçbir zaman terketmeyen ve en zor zamanlada, kendimizi terkedilmiş hissettiğimiz zaman bizi izleyen, kendimizi emanet etmemiz gereker Koruyucu'dan söz ediyordu. Ve M. Puybaraud kendi konusundan sözetmeye başlayınca, komitenin diğer üyeleri gibi "Konsey"de bir oyu olduğu için hiçbir şeye tek başına karar veremeyeceğini yineliyordu.

—Oh!Madam Brigitte,diye ısrar etti M.Puybaraud, bizim sorunumuzla bir ilgilenseniz...
Ama bu sabah kayınvalidemin alçakgönüllülüğü üzerindeydi ve M. Puybaraud, Octavie'yc ve kendisine işlerinde destek olması için onun güçlü olmasını ne kadar çok istediyse, Brigitte Pan o kadar siliniyordu ve kaybolmaktan ve yokolmaktan o kadar çok sevinç duyuyordu.