Todor PAVLOV ( 1890 - 1976 )
|
|
Bulgaristan'da bilimin ve kültürün geliştirilmesinin örgütlenmesine önderlik etmiş olan Todor Pavlov, başlıca Bulgar filozof, estetikçi, edebiyat eleştirmeni, tarihçi ve yazardır. Bulgaristan'ın çeşitli yerlerinde öğretmenlik yapan Pavlov, daha sonra, Moskova Üniversitesi Felsefe Fakültesi Dekanı olmuş (1932-36), Felsefe Akademisi'nde diyalektik maddecilik profesörlüğü yapmıştır. Bulgaristan'ın faşizmden kurtarılmasından sonra siyasal ve bilimsel yaşamda etkin bir rol almış olan Pavlov, Bulgaristan Bilimler Akademisi Başkanlığı görevinde bulunmuş (1947-62), yine aynı akademinin Felsefe Kurumu başkanlığı yanısıra, «Felsefi Düşünce» Dergisinin baş-yayımcılığını yapmış, Bulgar Yazarlar Birliği Onur Başkanlığı ve Avrupa Yazarlar Birliği üyeliğinde bulunmuş; ayrıca birçok yabancı akademilerin üyeliğini de yapmıştır.
Pavlov diyalektik maddecilik, felsefe tarihi, estetik, ethik, pedagoji, edebiyat kuramı, edebiyat tarihi ve edebiyat eleştirisi sorunlarıyla uğraşmış; modern doğa bilimlerine ilişkin felsefi sorunları ele aldığı kadar, sosyoloji, mantık, matematik ve sibernetik'le de yakından ilgilenmiştir.
Pavlov'un en önemli felsefi çalışmaları, yansıma kuramının yeni bilimlere ilişkin bilgiler içinde yaratıcı yoldan daha ileriye doğru götürülüşüne dayanır. Pavlov, bu çalışmalara ilişkin olarak, yansımanın başlıca biçimlerini, hakikat sorunu ile hakikatin ölçütünü ve bilgi kuramında mantıksal-olan ile tarihsel-olanın ilintisini inceler. Pavlov, daha sonra, felsefe ile tikel bilimlerin ilintisini ele almış; tikel bilimlerin madde ve bilincin yapısı ile bu yapının yasallıkları ile iç gelişim yasalarını inceleme konusu yaptığını, felsefenin ise, madde ile bilincin ilintisini açıkladığını söylemiştir. Ayrıca, diyalektik maddeci felsefenin tikel bilimlerin metodolojik temeli olduğunu; felsefe olmaksızın tikel bilimlerin ampirizme düşeceğini ve sonunda burjuva felsefi anlayışların etkisi altında, gizemciliğe ve bilinemezciliğe varacağını da açıkça ortaya koymuştur.
Pavlov'un estetik ve edebiyat tarihi ile edebiyat kuramına da büyük hizmetleri geçmiştir. Genel sanat kuramına ilişkin olarak yaptığı araştırmalar, sanatta içerik ile biçime ilişkin sorunların açıklanışını verdiği kadar, sanatsal yöntem, sanatta yantutarlılık ve toplumcu gerçekçilik üstüne de açıklamalar getirir.
Pavlov, pedagoji kuramı ile praksis alanında da önemli işler yapmış; klasik felsefenin olduğu kadar, modern felsefenin de bilimsel olarak açıklanışını getirmiş, ayrıca bilimsel maddeci felsefenin yaratıcı yoldan gelişmesine olduğu kadar, ülkesinde bilim ve kültürün gelişmesine de benzersiz katkılarda bulunmuştur.
YAPITLARI : Bildirişim, Yansıtma, Yararcılık, 1970; Estetik Yazıları, 1970; Yansıma Kuramı. Diyalektik Maddeci Bilgi Kuramının Temel Sorunları, 1973.
Pavlov diyalektik maddecilik, felsefe tarihi, estetik, ethik, pedagoji, edebiyat kuramı, edebiyat tarihi ve edebiyat eleştirisi sorunlarıyla uğraşmış; modern doğa bilimlerine ilişkin felsefi sorunları ele aldığı kadar, sosyoloji, mantık, matematik ve sibernetik'le de yakından ilgilenmiştir.
Pavlov'un en önemli felsefi çalışmaları, yansıma kuramının yeni bilimlere ilişkin bilgiler içinde yaratıcı yoldan daha ileriye doğru götürülüşüne dayanır. Pavlov, bu çalışmalara ilişkin olarak, yansımanın başlıca biçimlerini, hakikat sorunu ile hakikatin ölçütünü ve bilgi kuramında mantıksal-olan ile tarihsel-olanın ilintisini inceler. Pavlov, daha sonra, felsefe ile tikel bilimlerin ilintisini ele almış; tikel bilimlerin madde ve bilincin yapısı ile bu yapının yasallıkları ile iç gelişim yasalarını inceleme konusu yaptığını, felsefenin ise, madde ile bilincin ilintisini açıkladığını söylemiştir. Ayrıca, diyalektik maddeci felsefenin tikel bilimlerin metodolojik temeli olduğunu; felsefe olmaksızın tikel bilimlerin ampirizme düşeceğini ve sonunda burjuva felsefi anlayışların etkisi altında, gizemciliğe ve bilinemezciliğe varacağını da açıkça ortaya koymuştur.
Pavlov'un estetik ve edebiyat tarihi ile edebiyat kuramına da büyük hizmetleri geçmiştir. Genel sanat kuramına ilişkin olarak yaptığı araştırmalar, sanatta içerik ile biçime ilişkin sorunların açıklanışını verdiği kadar, sanatsal yöntem, sanatta yantutarlılık ve toplumcu gerçekçilik üstüne de açıklamalar getirir.
Pavlov, pedagoji kuramı ile praksis alanında da önemli işler yapmış; klasik felsefenin olduğu kadar, modern felsefenin de bilimsel olarak açıklanışını getirmiş, ayrıca bilimsel maddeci felsefenin yaratıcı yoldan gelişmesine olduğu kadar, ülkesinde bilim ve kültürün gelişmesine de benzersiz katkılarda bulunmuştur.
YAPITLARI : Bildirişim, Yansıtma, Yararcılık, 1970; Estetik Yazıları, 1970; Yansıma Kuramı. Diyalektik Maddeci Bilgi Kuramının Temel Sorunları, 1973.
