BLAİSE PASCAL DÜŞÜNCELER - 4

1-devinim dogamız geregidir,eksiksiz bir dinginlik de ölümdür...

2-sözler degişik düzen içinde degişik yorumlara yol açar,yorumlar da başka bir düzen içinde başka etkiler gösterir.

3-insanın,suçlu bulundugu sürece önemi yaratıklardan yararlanmaya,onlara egemen olmaya dayanıyordu,bugün ise onlardan ayrılmaya,onlara baglı kalmaya dayanıyor.

4-özdeş anlam omu anlatan sözlerle degişir. anlam önemini sözlerden alır,onlara önem verecegi yerde. bu yüzden gerekti örneklerin aranması.

5-duygu ile yargı vermeye alışanlar,usla,anlayış gücüyle kavranandan bir anlam çıkaramazlar. duyguya dayananlar,ilkeleri araştırmayı bilmediklerinden bir bakışta bütün konuların özüne varmak isterler. oysa ilkelere göre düşünmeye alışmış olanlar da,duyguyla kavrananı anlamazlar. onlar ancak benimsedikleri kurallara göre araştırırlar,bu nedenlede öyle bir bakışta sorunun özüne inecek durumda degiller.

6-istenç davranışları ile ötekiler arasında genel özlü bir ayırım vardır: istenç inancın en başat üyelerinden biridir,inanca biçim vermez ancak görüş açısına uygun olarak,inceledigi olayların dogru olup olmadıgına bakar. ötekilerden daha saglıklı begenç yetisi bulunan istenç,iyi göremedigi nesnelerin (olayların) niteligini incelemek için anlayış gücünü inançtan ayırır,anlayış gücü istençle sıkı bir baglılık kurar,o sevdigi nesnenin (olayın) bir yanını incelemek için böyle davranmakla yetinir,böylece gördügü nesne konusunda yargı verir.

7-zaman acıları da,çekişmeleri de onarır,insan degişiyor da ondan bu. kalmaz insan oldugu gibi. ne yerici olarak kalır,ne de yerilmiş olarak...

8-kötü olmak kolaydır,nitekim kötünün bir çok türü vardır. ancak iyi denenin oldugu gibi kötünün en belirgin türünü bulmak güçtür. bu nedenle insan çokluk kaş yapayım derken göz çıkarır. dahası var,bu kötüyü uygulayıp geliştirmek için,iyiyi uygulayıp geliştirmekte oldugu gibi,olaganüstü bir tinsel büyüklüge gereksinme duyulur.

9-insan iyiden iyiye bir gereksinimdir,ancak mutluluk verecek nesneleri sever.

10-gönlü olmayan kimselerden gönüldeş de olmazmış.

11-bir ölçü-örnege göre yaratılmamış ne varsa begenilmez iyi bir tadı da olsa.

12-bellek bütün us eylemleri için gereklidir.

13-duyguyu düzenleyen yargıdır,bilimleri us gücü düzene koymuştur. sezgi yargıya,geometri us gücüne dayanır. felsefeyi begenilir ve ilginç kılan da bu yetilerdir.

14-geleneksel topluluklar,insanlar arasında bir ayrım gözetmez.

15-insan bir nesne yaratıyorsa, bu alandaki son buluşu işe başlarken yararlandıgı bilgidir.

16-bir krala "prens" demeyi severiz,onun niteligini azaltıyor da ondan.

17-dincinin konuşmalarını,ikindi çayındaki söyleyişiyi dinler gibi dinleyen kimseler vardır.

18-sofulukla,iyilikler arasındaki güçlü ayırımın ne oldugunu deney gösteriyor bize.

19-Montaigne'de degil,kendimde buluyorum aradıgım ne varsa.

20-erdemin aşırılıgını pek begenmem dogrusu,sözgelişi karşıt bir erdemin aşırılıgını görmedikçe yürekliligi de.

21-bir insan erdeminin neye yeterli oldugu o kimsenin çabalarına göre ölçülmez. alışageldigi davranışlara göre ölçülür.

22-oyunda bir topun ardında koşar bütün oyuncular,oysa ancak bir kişi ulaştırır onu en iyi eregine.

23-zevzeklik: en kötü bir nitelik.

24-yeteneklerin en önemlisi,bütün öteki nesneleri bir düzene koymada gösterir kendini.

25-ölüme,ölüm korkusu içinde yaşamaktan daha kolay katlanılır.

26-sonsuz varlık,başlangıçta oldugu gibi kalandır.

27-çelişme dogruluk için kötü bir ölçüdür,bir takımı kesin bulur çelişmeyi, bir takımı da çelişme olmayınca bir yanlışlık var sanır. çelişme yanlışlık için bir belirti degildir,ortaya bir çelişme çıkmazsa dogruluk için bir belirti olur ancak.

28-us,bir derebeyinden daha çok baskı yapar bize,biz us'a baglı kalırsak mutsuz,ona uymazsak deliyiz demektir.

29-insan büyük olmak ister,küçük görür kendini; mutlu olmak ister,acı çektigini görür,yetkin olmak ister,olgunlaşmamış içeriklerle dolu oldugunu görür.

30-insanlar gerçekten bizdeki yetersizlikleri,eksiklikleri bulup ortaya çıkarırsa bize haksızlık etmemiş olurlar,bu apaçıktır. bu eksikliklerin,yetersizliklerin ana nedenleri onlar degildir,bu yüzden iyilikseverlilige karşıt bir iş yapmazlar bize. onlar yetersizliklerin bilgisizliginde duran bir kötülükten kurtulmamız için bize yardım ederler. onlar,bunları bildiklerinden dolayı bizi yeriyorlar diye üzülmemeiz de dogru degildir. onların bizi oldugumuz gibi bilmeleri,yerilmeye deger kimselersek de yermeleri dogrudur.