KONFÜÇYÜS ve KONFÜÇYÜSÇÜLÜK - 2
|
|
Geleneksel olarak Konfüçyüs’e atfedilen Şu King, M.Ö.213’te Ch’in Shih Huang-ti tarafından tahrip edilmiş; Han Hanedanlığı döneminde Fu Sheng ve Konfüçyüs’ün daha sonraki bir torunu olan K’ung An-kao tarafından kısmen onarılmıştır. Güvenirliliği konusunda çeşitli tartışmaların yapıldığı Şu King’in en az yedi bölümünün eski geleneğe dayanarak oluşturulduğu ve Konfüçyüs öncesi dönemlere ait Çin dini ve medeniyeti hakkında önemli materyaller ihtiva ettiği konusunda genel kanaat vardır .
Şu King elli sekiz bölümden meydana gelmiş olup şu altı tür belgeyi ihtiva etmektedir: Kanunlar, öğütler, emirler, ilanlar, sözleşmeler, görev ve sorumluluklar. Bunlar, M.Ö. 3000’li yıllardan 630 yılına kadarki süreyi kapsayan belgelerdir. Kitabın her bir bölümünde bir tarihi olay hakkında kısa bilgi verilmiştir. Onun devamında da, bu olayın ahlâkî ve politik önemini vurgulayan bir örnek veya anlatım yer almıştır. Bu eser zor ve çoğu kere de şifreli bir tarzda yazılmış olup tarih, yönetim, eğitim, coğrafya vb. gibi, pek çok kaynaktan çok sayıda konuyu ihtiva etmektedir .
3. Şi King (Şiirler veya Şarkılar Kitabı): Çin şiirinin en eski derlemesidir. Batı Chou Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 1111-770) veya diğer bir ifadeyle M.Ö 12.-6. asırlar arasında kullanımda olan 305 şarkıyı ihtiva eder. Bu şiirlerin çoğunun, Konfüçyüs’ün de yaşamış olduğu Chou dönemine ait olduğu, sadece beşinin Şang Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 1751-1112) ortaya çıkmış olabileceği söylenmektedir. Rivayete göre Konfüçyüs, bu şiirleri, üç bin şiirin bulunduğu bir koleksiyondan seçmiştir.
Diğer bir rivayete göre ise, Chou Kralları bu şiirleri, kendi halkının şiirlerini dinlemek suretiyle krallığın durumu hakkında bilgi sahibi olabileceklerini düşünerek çok sayıda şiir arasından derlemişlerdir. Aynı zamanda bu şiirlerin, atalar kültü ve tabiat güçleri etrafında yoğunlaşan sosyal sadakati ve dinî bir bağlılığı açığa vurduğu söylenmiştir . Yukarıdaki iki rivayet arasında bir ilişki vardır. Çünkü Konfüçyüs’ün “Konuşmalar” adlı eserinde göze çarpan kullanımlarda da açıkça görüleceği gibi o, esere, en azından Şi King’e benzer tarzda giriş yapmıştır.
Han Hanedanlığı döneminde derlenmiş olan Şiirler Kitabı mevcut şekliyle dört bölüme ayrılmıştır. Bunlar: Fen (rüzgarlar, havalar), hsiao ya (küçük şiirler), ta ya (büyük şiirler) ve sung (ilahiler, methiyeler)’dir. Bunlardan 160 adet feng, Kuzey Çin’de Chou idaresi altındaki on beş devlete ait halk şiirleridir. Bu şiirlerde meslekler, eğlenceler, din ve halkın duygusal hayatı çoğu kere açık ve hisli bir dille anlatılmıştır. Hsiao ya bölümü, saray mensuplarına ve aristokratlara ait şiirlerden oluşmaktadır. Bu şiirlerin pek çoğu saray hayatının çeşitli zevklerini ele alır. Ta ya bölümündeki şiirler genel olarak heybetli ve övgü karakterlidir. Sung bölümünde ise âyinle ilgili şiirler, Chou Sarayı’nın kendi kendini öven şiirleri (31 şiir), Lu dükalığını öven şiirler (4 şiir) ve Şang Sarayı’nı öven şiirler (5 şiir) yer almaktadır. Pek çok bilim adamı Şang Şiirleri’nin, ya Şang devletinde ortaya çıktığı veya Şang devleti tarafından korunduğu konusunda hem fikirdirler.
Şu King’deki şiirlerin çoğu kafiyeli ve dört mısralıdır. M.Ö. 600’lerde derlenişinden itibaren, tüm sonraki Çin şiir kitapları için model olmuştur .
4. Li King (Âyinler Kitabı): Muhtemelen ilk Han Hanedanlığı döneminde yazılmıştır. Fakat Li King’in bir çok kısmı daha önceki devirlere aittir. Özellikle beşinci bölümü, M.Ö. 164 tarihinde İmparator Vang-ti’nin emriyle biraraya getirilmiş olan “İmparator fermanları”ndan meydana gelmiştir. Tarihi M.Ö. 4. asra kadar götürülen Li King’in pek çok sayfasının, en azından üçüncü sülaleye kadar varan âdet ve düşünceleri ihtiva ettiği söylenmektedir.
Diğer bir anlatıma göre, M.Ö. ikinci asırda Prens Hsien’in (öl. 131), Li King’in bir nüshasını elden ele dolaştırdığı ve pek çok kısmın ona daha sonra ilave edildiği söylenmektedir. M.Ö. birinci asrın ilk yarısında bir Tai Te, seksen beş bölümlük tek bir nüsha oluşturmak için 204 bölümü sistematize etmiş ve azaltmıştır. Bu eser, Ta Tai Chi (Büyük Tai’nin Kayıtları) olarak bilinmeye başlamıştır. Onun genç kuzeni Tai Seng, Ta Tai Chi’nin en iyi bölümleri olarak kabul ettiği kısımları seçmiş ve Hsiao Tai Chi (Genç Tai’nin Kayıtları) adını verdiği, ancak daha çok Li Chi diye bilinen 49 bölümlük yeni bir çalışmayı meydana getirmiştir.
Li King, krallığa ait düzenlemeler, âyinin gelişimi, âyinle ilgili konular, kadınlar ve gençlere rehber, eğitim, sihir, ahlaki yasaklar, dinî kurbanın anlamı, cenaze töreninde giyilecek kıyafetler ve bir bilim adamının davranışları gibi konular hakkındaki metinlerin bir tasnifini içerir. Ayrıca metinlerin çoğu, Konfüçyüs ve öğrencileri hakkındaki anektotları veya Konfüçyüs’le öğrencileri arasındaki diyalogları ele alır. Böylece Konfüçyüsçü ahlâk hakkındaki tartışma zenginliğini ihtiva eder. Li King’deki tamamen felsefi metinler arasında, dört Kitab’ın bir kısmını teşkil eden Büyük Bilgi ve Orta Yol Doktrini de yer alıyordu.
Han Hanedanlığı döneminden itibaren Yi Li (Âyinler Kitabı) ile Chou Li (Chou’nun Âyinleri) adlı diğer iki kitap, Li King ile birleştirilmiştir. Bu üç kitap birlikte San Li (âyinler hakkında üç kitap) olarak biliniyordu. Yi Li, muhtemelen ilk Han Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 206-M.S. 8) derlenmiş olup o dönemde bir klasik olarak göz önünde bulundurulabilecek yegane âyin metniydi. O, feodal aristokrasinin evlilik törenlerinde, resmi ziyafetlerde, cenaze törenlerinde, okçuluk, müsabaka ve âyinle ilgili diğer durumlarda nasıl davranılacağı konusunda detaylı, sistematik bilgiler ihtiva ediyordu. Ayrıca, bazı hizmetli sınıfının yerine getirmesi gereken görevleri de gösteriyordu. Chou Li ise, Chou’lar devrine ait hükümet idaresinden bahseder.
Li King 46 bölümden oluşur. Bazı bölümler Konfüçyüsçülüğün incelenmesi açısından son derece önemlidir. Herkese ait görevleri ve bilhassa hükümdarlık âdâbını öğrettiğinden, Çin’in birinci derecede kutsal metinleri arasında yer almıştır. Aynı zamanda o; ibadet, sosyal ilişkiler ve âile ilişkileri hakkında yazılmış bir kurallar kitabı olup. O, Çin medeniyet ve ahlâkı hakkında etkili bir rehber olarak günümüze kadar gelmiştir. Bununla birlikte, Li King’in 46 babtan oluşan muhteviyatı arasında ahkâm ve dinî inançlara dair kesin esaslara rastlanmaz. Asırlar boyunca eser hakkında ciltler dolusu yorumlar meydana getirilmiştir. J. Legge tarafından İngilizce’ye çevrilmiştir .
5. Ch’un Ch’iu (İlkbahar ve Sonbahar Vakâyinâmeleri): Konfüçyüsçülüğe ait beş klasiğin beşincisi ve ilk Konfüçyüsyen tarihtir. Ch’un Ch’iu’nun, Konfüçyüs’ün doğduğu yer olan Lu eyaletinde, M.Ö. 480’de bizzat Konfüçyüs tarafından derlenmiş olduğu söylenmektedir. Metin son derece özlü ve yer yer de kapalıdır. M.Ö. 722-481 yılları arasında Lu’da görev yapan on iki idarecinin idari dönemlerini ve o dönemlere dair olayları kapsar. Bir nevi Lu eyaletinin vakâyinâmesidir. Ch’un Ch’iu’da olaylar en çıplak yönleriyle anlatılmıştır. Ayrıntı ve tenkit cihetine gidilmemiştir. Metnin, yazarının ahlâkî yargısını açıklayan üslubundan hareketle onun Konfüçyüs’e ait olduğu kanaatine varılmıştır. Eserde Konfüçyüs’ün kanun ve geleneğe saygısından da bahsedilmiştir. Çinliler tarafından çok itibar edilmiştir. Ayrıca o, tarih ve politikada ahlâkî yargı için bir ölçü durumundadır. Konfüçyüs’ün, ahlâkın bozulmasına karşı bu eserle mücadele etmiş olduğu ileri sürülmüştür. Eser hakkında yazılan tefsirler de Çinlilerce kutsal metinlerden sayılmıştır.
Eski zamanların tarihi bir kaydı olarak Ch’un Ch’iu’nun değeri, Tso Chuan (Konfüçyüs’ün çağdaşı olan Tso Ch’iu-ming’e atfedilmiştir) diye bilinen yorumlarla büyük ölçüde artırılmıştır. On üç klasiğe dahil edilmiş bulunan üç yorumdan biri olan Tso Chuan, hem canlı hem de dramatik rivayetlerin detaylı anlatımıyla tarihin ana hatlarını doldurur. Diğer iki yorum olan Kung-yang Chuan ve Ku-liang Chuan, Konfüçyüs’ün öğrencisi olan Tzu-hsia’nın talebeleri tarafından yazılmıştır. Onların yorumlarının da, orijinal tarihin Konfüçyüs tarafından yazılmış olduğu kanaatini destekler gibi göründüğü ifade edilmektedir .
Konfüçyüsçülüğün kutsal metinlerinden olan Dört Kitab’ın isim ve özellikleri de şöyledir:
1. Lun Yü (Konuşmalar): Konfüçyüs’ün konuşmaları, öğretileri ve yaptıkları hakkında başlıca bilgi kaynağıdır. Lun Yü, muhtemelen M.Ö. 400’lerde onun öğrencileri tarafından derlenmiştir. Ancak, mevcut şeklinde M.Ö. ikinci asırda almış ve baskı ve yorumunu Chu Hsi’nin (M.S. 1130-1200) üstlenmiş olduğu Lun Yü, Sung Hanedanlığı döneminden itibaren tüm eğitimin esasını teşkil etmiştir. Konfüçyüs’ün temel düşünceleri burada sunulmuş, fakat üzerinde hiçbir açıklama yapılmamıştır. Konfüçyüs’ün konuşmalarını, bazı konu ve olaylara dair anlatımları, eşit değer güvenilirlikte olmayan, kısa paragraflar halinde sunan eser, 20 bölüm ve 497 kısımdan meydana gelmiştir. Konfüçyüs’ün düşünceleri ve takip ettiği yol hakkında fikir veren en önemli kaynaktır. Türkçe, İngilizce ve diğer Avrupa dillerine yapılmış çok sayıda çevirileri vardır .
2. Ta Hsüeh (Büyük Bilgi): Kelime anlamı itibariyle “yetişkin eğitimi” veya “büyüklerin eğitimi” anlamına gelen kısa klasik Ta-hsüeh, geçmiş sekiz yüz yıl süresince Çin’in eğitim sistemindeki temel dokümanları kapsar. Başlangıçta Âyinler Kitabı’nın 42. bölümü idi. Orijinal metnin kaynağı belli değildir. Fakat geleneğe göre onun, Konfüçyüs’ün, Tseng-tzu olarak da bilinen öğrencisi Tseng Ts’ana (M.Ö. 505-436) atfedildiği ve Konfüçyüs’ün eğitim, ahlâk ve politika hakkındaki düşünce ve öğretilerine yer verdiği de söylenmektedir. Bununla birlikte Chu Hsi, Ta-hsüeh’in ilk paragrafının Konfüçyüs tarafından yazıldığı, geri kalan kısmının da öğrencisi Tseng-tzu tarafından genişletilmiş olduğu konusunda ısrar etmiştir.
Konfüçyanistler sekizinci asırdan itibaren bu metne özel önem vermeye başlamışlardır. Ta-hsüeh’e, Ssu-ma Kuang (1019-1086), onun hakkında yorumlar yazıncaya ve onun Çin’de o zamandan beri derin etkiler yapmış olan öğretilerini yaygınlaştırıncaya kadar fazla önem verilmemişti. Böylece Ssu-ma Kuang, Ta-hsüeh’i ayrı bir eser olarak öğretme geleneğini de başlatmıştır. Ayrıca o dönemde bu metin, Yeni Konfüçyüsçülük hareketinin başlıca başvuru kaynağı haline gelmiştir.
Ta-hsüeh’in temel öğretileri üç prensip ve sekiz yol halinde şu şekilde özetlenmiştir. Üç prensip: Bir kimsenin açık karakterini göstermesi (en büyük erdem), insanları sevmek ve en iyide karar kılmaktır. Sekiz Yol ise: Eşyayı incelemek, bilginin yaygınlaştırılması, niyetinde samimi olmak, doğru düşünmek, şahsi hayatın geliştirilmesi, ailenin düzenlenmesi, ulusal düzen ve evrensel barıştır. Ta-hsüeh, ahlâkî ve sosyal hayatın başlangıç noktasının eşyanın incelenmesine kadar uzandığını, bilginin yaygınlaştırılması ve diğerlerinin onu takip ettiğini öğretmiştir.
Ta-hsüeh’in görüşleri, Çin düşünce tarihinde cereyan eden en zengin felsefi tartışma geleneklerinden birinin hedefi olmuştur. Onun iki esaslı yorumu Chu Hsi ve Wang Yang-ming tarafından yapılmıştır. Bu paragraf Yeni Konfüçyüsyen hareketinin bilgi teorisinin başlıca ifade şekli olmuştur.
Wang Yang-ming de, Büyük Bilgi üzerine, insanla-Gök’ün birliği teorisinin derin bir ifadesi olan bir araştırma kaleme almıştır. Başta J. Legge, E. R. Hughes, Lin Yu-t’ang ve W. T. Chan’ınkiler olmak üzere, onun İngilizce’ye mükemmel çevirileri yapılmıştır .
3. Chung-yung (Orta Yol Doktrini): Kelime anlamı itibariyle “ortada olan”, “evrensel” veya “müşterek” gibi anlamlara gelen Chung-yung, esasen Âyinler Kitabı’nın 31. bölümüdür. Eserde, eski Konfüçyüsyen klasiklerinin metafiziği ve dinî düşüncelerine karşı güçlü bir eğilim sunulmuştur. Özlü metin, sadece Konfüçyüs’e ait olduğu sanılan konuşmalardan meydana getirilmiştir. Rivayete göre onu, Konfüçyüs’ün erkek torunu Tzu-Ssu derlemiştir. Fakat pek çok bilim adamı onun, çok sonraki bir tarihe ait olduğunu kabul etmiştir. Chung-yung’da, Konfüçyüs’ün Lun Yü’de uzak durduğu konular ele alınmıştır. Bu konular, Chung-yung’un aşkın alan , zaman, öz ve hareket olarak tanımladığı, fakat aynı zamanda açık ve aşikar diye belirttiği Gök’ün Yolu gibi konulardır. Bu metinde, insan tabiatına Gök tarafından yön verildiği, insan tabiatının Gök ile uyum içerisinde bulunduğu, fakat dinî kurbanlar esnasında daima ustaca hazır bulunacakları belirtilmiştir.
Şu King elli sekiz bölümden meydana gelmiş olup şu altı tür belgeyi ihtiva etmektedir: Kanunlar, öğütler, emirler, ilanlar, sözleşmeler, görev ve sorumluluklar. Bunlar, M.Ö. 3000’li yıllardan 630 yılına kadarki süreyi kapsayan belgelerdir. Kitabın her bir bölümünde bir tarihi olay hakkında kısa bilgi verilmiştir. Onun devamında da, bu olayın ahlâkî ve politik önemini vurgulayan bir örnek veya anlatım yer almıştır. Bu eser zor ve çoğu kere de şifreli bir tarzda yazılmış olup tarih, yönetim, eğitim, coğrafya vb. gibi, pek çok kaynaktan çok sayıda konuyu ihtiva etmektedir .
3. Şi King (Şiirler veya Şarkılar Kitabı): Çin şiirinin en eski derlemesidir. Batı Chou Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 1111-770) veya diğer bir ifadeyle M.Ö 12.-6. asırlar arasında kullanımda olan 305 şarkıyı ihtiva eder. Bu şiirlerin çoğunun, Konfüçyüs’ün de yaşamış olduğu Chou dönemine ait olduğu, sadece beşinin Şang Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 1751-1112) ortaya çıkmış olabileceği söylenmektedir. Rivayete göre Konfüçyüs, bu şiirleri, üç bin şiirin bulunduğu bir koleksiyondan seçmiştir.
Diğer bir rivayete göre ise, Chou Kralları bu şiirleri, kendi halkının şiirlerini dinlemek suretiyle krallığın durumu hakkında bilgi sahibi olabileceklerini düşünerek çok sayıda şiir arasından derlemişlerdir. Aynı zamanda bu şiirlerin, atalar kültü ve tabiat güçleri etrafında yoğunlaşan sosyal sadakati ve dinî bir bağlılığı açığa vurduğu söylenmiştir . Yukarıdaki iki rivayet arasında bir ilişki vardır. Çünkü Konfüçyüs’ün “Konuşmalar” adlı eserinde göze çarpan kullanımlarda da açıkça görüleceği gibi o, esere, en azından Şi King’e benzer tarzda giriş yapmıştır.
Han Hanedanlığı döneminde derlenmiş olan Şiirler Kitabı mevcut şekliyle dört bölüme ayrılmıştır. Bunlar: Fen (rüzgarlar, havalar), hsiao ya (küçük şiirler), ta ya (büyük şiirler) ve sung (ilahiler, methiyeler)’dir. Bunlardan 160 adet feng, Kuzey Çin’de Chou idaresi altındaki on beş devlete ait halk şiirleridir. Bu şiirlerde meslekler, eğlenceler, din ve halkın duygusal hayatı çoğu kere açık ve hisli bir dille anlatılmıştır. Hsiao ya bölümü, saray mensuplarına ve aristokratlara ait şiirlerden oluşmaktadır. Bu şiirlerin pek çoğu saray hayatının çeşitli zevklerini ele alır. Ta ya bölümündeki şiirler genel olarak heybetli ve övgü karakterlidir. Sung bölümünde ise âyinle ilgili şiirler, Chou Sarayı’nın kendi kendini öven şiirleri (31 şiir), Lu dükalığını öven şiirler (4 şiir) ve Şang Sarayı’nı öven şiirler (5 şiir) yer almaktadır. Pek çok bilim adamı Şang Şiirleri’nin, ya Şang devletinde ortaya çıktığı veya Şang devleti tarafından korunduğu konusunda hem fikirdirler.
Şu King’deki şiirlerin çoğu kafiyeli ve dört mısralıdır. M.Ö. 600’lerde derlenişinden itibaren, tüm sonraki Çin şiir kitapları için model olmuştur .
4. Li King (Âyinler Kitabı): Muhtemelen ilk Han Hanedanlığı döneminde yazılmıştır. Fakat Li King’in bir çok kısmı daha önceki devirlere aittir. Özellikle beşinci bölümü, M.Ö. 164 tarihinde İmparator Vang-ti’nin emriyle biraraya getirilmiş olan “İmparator fermanları”ndan meydana gelmiştir. Tarihi M.Ö. 4. asra kadar götürülen Li King’in pek çok sayfasının, en azından üçüncü sülaleye kadar varan âdet ve düşünceleri ihtiva ettiği söylenmektedir.
Diğer bir anlatıma göre, M.Ö. ikinci asırda Prens Hsien’in (öl. 131), Li King’in bir nüshasını elden ele dolaştırdığı ve pek çok kısmın ona daha sonra ilave edildiği söylenmektedir. M.Ö. birinci asrın ilk yarısında bir Tai Te, seksen beş bölümlük tek bir nüsha oluşturmak için 204 bölümü sistematize etmiş ve azaltmıştır. Bu eser, Ta Tai Chi (Büyük Tai’nin Kayıtları) olarak bilinmeye başlamıştır. Onun genç kuzeni Tai Seng, Ta Tai Chi’nin en iyi bölümleri olarak kabul ettiği kısımları seçmiş ve Hsiao Tai Chi (Genç Tai’nin Kayıtları) adını verdiği, ancak daha çok Li Chi diye bilinen 49 bölümlük yeni bir çalışmayı meydana getirmiştir.
Li King, krallığa ait düzenlemeler, âyinin gelişimi, âyinle ilgili konular, kadınlar ve gençlere rehber, eğitim, sihir, ahlaki yasaklar, dinî kurbanın anlamı, cenaze töreninde giyilecek kıyafetler ve bir bilim adamının davranışları gibi konular hakkındaki metinlerin bir tasnifini içerir. Ayrıca metinlerin çoğu, Konfüçyüs ve öğrencileri hakkındaki anektotları veya Konfüçyüs’le öğrencileri arasındaki diyalogları ele alır. Böylece Konfüçyüsçü ahlâk hakkındaki tartışma zenginliğini ihtiva eder. Li King’deki tamamen felsefi metinler arasında, dört Kitab’ın bir kısmını teşkil eden Büyük Bilgi ve Orta Yol Doktrini de yer alıyordu.
Han Hanedanlığı döneminden itibaren Yi Li (Âyinler Kitabı) ile Chou Li (Chou’nun Âyinleri) adlı diğer iki kitap, Li King ile birleştirilmiştir. Bu üç kitap birlikte San Li (âyinler hakkında üç kitap) olarak biliniyordu. Yi Li, muhtemelen ilk Han Hanedanlığı döneminde (M.Ö. 206-M.S. 8) derlenmiş olup o dönemde bir klasik olarak göz önünde bulundurulabilecek yegane âyin metniydi. O, feodal aristokrasinin evlilik törenlerinde, resmi ziyafetlerde, cenaze törenlerinde, okçuluk, müsabaka ve âyinle ilgili diğer durumlarda nasıl davranılacağı konusunda detaylı, sistematik bilgiler ihtiva ediyordu. Ayrıca, bazı hizmetli sınıfının yerine getirmesi gereken görevleri de gösteriyordu. Chou Li ise, Chou’lar devrine ait hükümet idaresinden bahseder.
Li King 46 bölümden oluşur. Bazı bölümler Konfüçyüsçülüğün incelenmesi açısından son derece önemlidir. Herkese ait görevleri ve bilhassa hükümdarlık âdâbını öğrettiğinden, Çin’in birinci derecede kutsal metinleri arasında yer almıştır. Aynı zamanda o; ibadet, sosyal ilişkiler ve âile ilişkileri hakkında yazılmış bir kurallar kitabı olup. O, Çin medeniyet ve ahlâkı hakkında etkili bir rehber olarak günümüze kadar gelmiştir. Bununla birlikte, Li King’in 46 babtan oluşan muhteviyatı arasında ahkâm ve dinî inançlara dair kesin esaslara rastlanmaz. Asırlar boyunca eser hakkında ciltler dolusu yorumlar meydana getirilmiştir. J. Legge tarafından İngilizce’ye çevrilmiştir .
5. Ch’un Ch’iu (İlkbahar ve Sonbahar Vakâyinâmeleri): Konfüçyüsçülüğe ait beş klasiğin beşincisi ve ilk Konfüçyüsyen tarihtir. Ch’un Ch’iu’nun, Konfüçyüs’ün doğduğu yer olan Lu eyaletinde, M.Ö. 480’de bizzat Konfüçyüs tarafından derlenmiş olduğu söylenmektedir. Metin son derece özlü ve yer yer de kapalıdır. M.Ö. 722-481 yılları arasında Lu’da görev yapan on iki idarecinin idari dönemlerini ve o dönemlere dair olayları kapsar. Bir nevi Lu eyaletinin vakâyinâmesidir. Ch’un Ch’iu’da olaylar en çıplak yönleriyle anlatılmıştır. Ayrıntı ve tenkit cihetine gidilmemiştir. Metnin, yazarının ahlâkî yargısını açıklayan üslubundan hareketle onun Konfüçyüs’e ait olduğu kanaatine varılmıştır. Eserde Konfüçyüs’ün kanun ve geleneğe saygısından da bahsedilmiştir. Çinliler tarafından çok itibar edilmiştir. Ayrıca o, tarih ve politikada ahlâkî yargı için bir ölçü durumundadır. Konfüçyüs’ün, ahlâkın bozulmasına karşı bu eserle mücadele etmiş olduğu ileri sürülmüştür. Eser hakkında yazılan tefsirler de Çinlilerce kutsal metinlerden sayılmıştır.
Eski zamanların tarihi bir kaydı olarak Ch’un Ch’iu’nun değeri, Tso Chuan (Konfüçyüs’ün çağdaşı olan Tso Ch’iu-ming’e atfedilmiştir) diye bilinen yorumlarla büyük ölçüde artırılmıştır. On üç klasiğe dahil edilmiş bulunan üç yorumdan biri olan Tso Chuan, hem canlı hem de dramatik rivayetlerin detaylı anlatımıyla tarihin ana hatlarını doldurur. Diğer iki yorum olan Kung-yang Chuan ve Ku-liang Chuan, Konfüçyüs’ün öğrencisi olan Tzu-hsia’nın talebeleri tarafından yazılmıştır. Onların yorumlarının da, orijinal tarihin Konfüçyüs tarafından yazılmış olduğu kanaatini destekler gibi göründüğü ifade edilmektedir .
Konfüçyüsçülüğün kutsal metinlerinden olan Dört Kitab’ın isim ve özellikleri de şöyledir:
1. Lun Yü (Konuşmalar): Konfüçyüs’ün konuşmaları, öğretileri ve yaptıkları hakkında başlıca bilgi kaynağıdır. Lun Yü, muhtemelen M.Ö. 400’lerde onun öğrencileri tarafından derlenmiştir. Ancak, mevcut şeklinde M.Ö. ikinci asırda almış ve baskı ve yorumunu Chu Hsi’nin (M.S. 1130-1200) üstlenmiş olduğu Lun Yü, Sung Hanedanlığı döneminden itibaren tüm eğitimin esasını teşkil etmiştir. Konfüçyüs’ün temel düşünceleri burada sunulmuş, fakat üzerinde hiçbir açıklama yapılmamıştır. Konfüçyüs’ün konuşmalarını, bazı konu ve olaylara dair anlatımları, eşit değer güvenilirlikte olmayan, kısa paragraflar halinde sunan eser, 20 bölüm ve 497 kısımdan meydana gelmiştir. Konfüçyüs’ün düşünceleri ve takip ettiği yol hakkında fikir veren en önemli kaynaktır. Türkçe, İngilizce ve diğer Avrupa dillerine yapılmış çok sayıda çevirileri vardır .
2. Ta Hsüeh (Büyük Bilgi): Kelime anlamı itibariyle “yetişkin eğitimi” veya “büyüklerin eğitimi” anlamına gelen kısa klasik Ta-hsüeh, geçmiş sekiz yüz yıl süresince Çin’in eğitim sistemindeki temel dokümanları kapsar. Başlangıçta Âyinler Kitabı’nın 42. bölümü idi. Orijinal metnin kaynağı belli değildir. Fakat geleneğe göre onun, Konfüçyüs’ün, Tseng-tzu olarak da bilinen öğrencisi Tseng Ts’ana (M.Ö. 505-436) atfedildiği ve Konfüçyüs’ün eğitim, ahlâk ve politika hakkındaki düşünce ve öğretilerine yer verdiği de söylenmektedir. Bununla birlikte Chu Hsi, Ta-hsüeh’in ilk paragrafının Konfüçyüs tarafından yazıldığı, geri kalan kısmının da öğrencisi Tseng-tzu tarafından genişletilmiş olduğu konusunda ısrar etmiştir.
Konfüçyanistler sekizinci asırdan itibaren bu metne özel önem vermeye başlamışlardır. Ta-hsüeh’e, Ssu-ma Kuang (1019-1086), onun hakkında yorumlar yazıncaya ve onun Çin’de o zamandan beri derin etkiler yapmış olan öğretilerini yaygınlaştırıncaya kadar fazla önem verilmemişti. Böylece Ssu-ma Kuang, Ta-hsüeh’i ayrı bir eser olarak öğretme geleneğini de başlatmıştır. Ayrıca o dönemde bu metin, Yeni Konfüçyüsçülük hareketinin başlıca başvuru kaynağı haline gelmiştir.
Ta-hsüeh’in temel öğretileri üç prensip ve sekiz yol halinde şu şekilde özetlenmiştir. Üç prensip: Bir kimsenin açık karakterini göstermesi (en büyük erdem), insanları sevmek ve en iyide karar kılmaktır. Sekiz Yol ise: Eşyayı incelemek, bilginin yaygınlaştırılması, niyetinde samimi olmak, doğru düşünmek, şahsi hayatın geliştirilmesi, ailenin düzenlenmesi, ulusal düzen ve evrensel barıştır. Ta-hsüeh, ahlâkî ve sosyal hayatın başlangıç noktasının eşyanın incelenmesine kadar uzandığını, bilginin yaygınlaştırılması ve diğerlerinin onu takip ettiğini öğretmiştir.
Ta-hsüeh’in görüşleri, Çin düşünce tarihinde cereyan eden en zengin felsefi tartışma geleneklerinden birinin hedefi olmuştur. Onun iki esaslı yorumu Chu Hsi ve Wang Yang-ming tarafından yapılmıştır. Bu paragraf Yeni Konfüçyüsyen hareketinin bilgi teorisinin başlıca ifade şekli olmuştur.
Wang Yang-ming de, Büyük Bilgi üzerine, insanla-Gök’ün birliği teorisinin derin bir ifadesi olan bir araştırma kaleme almıştır. Başta J. Legge, E. R. Hughes, Lin Yu-t’ang ve W. T. Chan’ınkiler olmak üzere, onun İngilizce’ye mükemmel çevirileri yapılmıştır .
3. Chung-yung (Orta Yol Doktrini): Kelime anlamı itibariyle “ortada olan”, “evrensel” veya “müşterek” gibi anlamlara gelen Chung-yung, esasen Âyinler Kitabı’nın 31. bölümüdür. Eserde, eski Konfüçyüsyen klasiklerinin metafiziği ve dinî düşüncelerine karşı güçlü bir eğilim sunulmuştur. Özlü metin, sadece Konfüçyüs’e ait olduğu sanılan konuşmalardan meydana getirilmiştir. Rivayete göre onu, Konfüçyüs’ün erkek torunu Tzu-Ssu derlemiştir. Fakat pek çok bilim adamı onun, çok sonraki bir tarihe ait olduğunu kabul etmiştir. Chung-yung’da, Konfüçyüs’ün Lun Yü’de uzak durduğu konular ele alınmıştır. Bu konular, Chung-yung’un aşkın alan , zaman, öz ve hareket olarak tanımladığı, fakat aynı zamanda açık ve aşikar diye belirttiği Gök’ün Yolu gibi konulardır. Bu metinde, insan tabiatına Gök tarafından yön verildiği, insan tabiatının Gök ile uyum içerisinde bulunduğu, fakat dinî kurbanlar esnasında daima ustaca hazır bulunacakları belirtilmiştir.
